outubro 12, 2009

Río de Xaneiro: ¿ oportunidade para Galiza ?



O pasado venres 2 de outubro había sesión no Comité Olímpico Internacional para decidir cal sería a cidade que ía organizar os Xogos Olímpicos do ano 2016. Diante doutras como Chicago, Tokio e Madrid a que fora capital do Brasil, e mesmo nalgún periplo do reino portugués, o Río de Xaneiro foi elixida polos representantes do COI como cidade sede olímpica. Supón este nomeamento un gran empurre para un dos grandes países emerxentes do século XXI, e tamén unha oportunidade para o subcontinente sudamericano de incorporarse ás dinámicas do chamado primeiro mundo.
Primeiras olimpíadas Galusófonas. No plano lingüístico e comunicativo han ser estas as primeiras olimpíadas que teñan como lingua de referencia o galaico-portugués (permítasenos o emprego do termo). E aí pensamos que pode ser tamén unha oportunidade para a póla galega do tronco lingüístico galusófono. Galegos e galegas poderemos percibir como, durante os arredor de vinte días de xogos, en todos os media do mundo soarán ou se verán, como eco de fondo, palabras galaico-portuguesas. Unha lingua acesa no altar do olimpismo e a comunicación mundial. Se cadra algúns dos aínda moitos que fican acomplexados, poidan entón tomar consciencia da magnitude internacional da lingua que posuímos.
Política galega para os xogos de 2016. Os xogos olímpicos do Río de Xaneiro poden ser, pola proximidade lingüística, cultural e social tamén unha oportunidade para Galiza. Pero para que así sexa han facer falta políticas axeitadas. Cómpre pensar cómo Galiza se pode subir ao carro dos xogos brasileiros para obter rendibilidade en todas as dimensións e, xa que logo, poñer en marcha as accións políticas consecuentes. Estou a pensar só nunha das múltiples posibilidades: Río de Xaneiro 2016 (ano olímpico) e Santiago de Compostela 2017 (ano xacobeo). Vencellar eses dous acontecementos, con toda a parafernalia de marqueting necesario, involucrando a persoas como Paulo Coelho, a quen vimos na delegación de representantes do Brasil, e fora quen introducira o camiño xacobeo no mundo brasileiro. Río de Xaneiro debe ser tamén unha oportunidade para Galiza.

outubro 06, 2009

Galeano e os galegos: patrias e colonialismo invisible

Pasou polas miñas mans o “Libro dos Abrazos” do escritor e xornalista uruguaio Eduardo Galeano. Débolle o achado a Martí Aviñoá, compañeiro e colaborador do programa de radio “Galiza algo máis” que se emite na emisora de http://www.sants3radio.cat/ da cidade de Barcelona. Neste profundo e pleno texto achei referencias directas a Galicia, e tamén reflexións aplicables a este país de noso.

O río do esquecemento. Deste xeito titula Galeano unha das súas curtas reflexións. Fai mención nela a que nunha ocasión visitara Galicia e contáranlle o motivo polo cal as tropas romanas non quixeran, nun primeiro contacto, travesar o río Limia (Lethes): o medo a perder a memoria, non saber quén es nin de ónde vés. Os galegos, que emigrados en latinoamérica poñían os nomes das súas aldeas e lugares de orixe aos seus negocios, di Galeano, despois de ficar sorprendido coa numerosa toponimia latinoamericana dos nomes das tabernas e bares, “de volta na súa terra de orixe nunca esqueceran nada. Nin cando marcharon, nin cando volveron; nunca esqueceran nada. Agora tiñan dúas memorias e tiñan dúas patrias”. Debe ser certo iso de que os galegos temos dúas, e tres, e até máis patrias. Somos uns saudosistas dos lugares onde moramos e que co tempo fican atrás. A todos os levamos no corazón. Se cadra é o panteísmo ancestral que corre polas nosas veas quen nos fai estimar a terra pisada e vivida. Mágoa que non lle tiremos a tan inestimable trazo antropolóxico unha rendibilidade política.
Colonialismo invisible. Como latinoamericano Eduardo Galeano entende ben de colonialismos. “O colonialismo visible mutílate sen disimulo: prohíbeche dicir, prohíbeche facer e prohíbeche ser. O colonialismo invisible, en troques, convéncete de que a servidume é o teu destino e a impotencia a túa natureza: convéncete de que non se pode dicir, non se pode facer, non se pode ser”. Para Galicia isto é: non se pode dicir nin facer en Galego, no se pode ser, por riba de todo e antes que nada, Galego. Ese colonialismo invisible, ese colonialismo interior, é a nosa gran doenza contemporánea, arestora e de novo instalada na máxima institución propia que dirixe o noso destino. Non nos damos desfeito del.